ખાદ્ય ધોરણો જાળવવાના મહત્વને ઉજાગર કરવા માટે વિશ્વભરમાં દર વર્ષે 7 જૂને વિશ્વ ખાદ્ય સુરક્ષા દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. આ દિવસનો ઉદ્દેશ્ય યુએનના સભ્ય દેશોને ખાદ્ય સુરક્ષાના ધોરણોને પ્રાધાન્ય આપવા અને ગ્રાહકોને ખોરાકજન્ય રોગોથી બચાવવા માટે સહયોગથી કામ કરવા પ્રેરણા આપવાનો હતો.
વિશ્વ ખાદ્ય સુરક્ષા દિવસ 2023નું મહત્વ
આધુનિક ખેતી પદ્ધતિઓને કારણે ખોરાકમાં જંતુનાશકો, રસાયણો અને ઉમેરણોના સંચયમાં વધારો થયો છે, જેનું નિયમન ન થાય તો ગ્રાહકોને નુકસાન થશે. પાણીનું દૂષણ પણ એક મોટી સમસ્યા છે. વિશ્વ ખાદ્ય સુરક્ષા દિવસ એ સુનિશ્ચિત કરે છે કે તમામ ગ્રાહકો માટે શ્રેષ્ઠ સ્વાસ્થ્ય સુનિશ્ચિત કરવા માટે ખાદ્ય ધોરણોનું પાલન કરવામાં આવે છે.
વર્લ્ડ ફૂડ સેફ્ટી ડે 2023નું મહત્વ કેટલાક મુખ્ય પાસાઓમાં રહેલું છે
- જાહેર આરોગ્ય: જાહેર આરોગ્ય માટે ખાદ્ય સુરક્ષા જરૂરી છે. દૂષિત અથવા અસુરક્ષિત ખોરાક ખોરાકજન્ય બિમારીઓ તરફ દોરી શકે છે, જે નોંધપાત્ર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ અને મૃત્યુ પણ કરી શકે છે. WHO મુજબ, લગભગ 600 મિલિયન લોકો બીમાર પડે છે અને દર વર્ષે 420,000 લોકો ખોરાકજન્ય રોગોને કારણે મૃત્યુ પામે છે. વિશ્વ ખાદ્ય સુરક્ષા દિવસ જાહેર આરોગ્યને સુરક્ષિત રાખવા અને ખોરાકજન્ય બિમારીઓના ફેલાવાને રોકવા માટે સલામત ખાદ્યપદ્ધતિના મહત્વને પ્રકાશિત કરે છે.
- વૈશ્વિક સહકાર: વિશ્વ ખાદ્ય સુરક્ષા દિવસ ખાદ્ય સુરક્ષા મુદ્દાઓને સંબોધવામાં આંતરરાષ્ટ્રીય સહયોગ અને સહકારને પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક પ્લેટફોર્મ તરીકે સેવા આપે છે. તે સરકારો, સંસ્થાઓ, વ્યવસાયો અને ગ્રાહકોને જ્ઞાન, શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓ અને ખોરાક સલામતી વ્યવસ્થાપનમાં અનુભવો શેર કરવા માટે એકસાથે લાવે છે. સ્થાનિક, રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે અસરકારક ખાદ્ય સુરક્ષા પગલાં વિકસાવવા અને અમલમાં મૂકવા માટે સહયોગ મહત્વપૂર્ણ છે.
- ખાદ્ય સુરક્ષા: ખાદ્ય સુરક્ષાની ખાતરી કરવી એ ખાદ્ય સુરક્ષા સાથે ગાઢ રીતે જોડાયેલું છે. અસુરક્ષિત ખોરાક બીમારીઓનું કારણ બનીને, ઉત્પાદકતામાં ઘટાડો કરીને અને આર્થિક વૃદ્ધિને અસર કરીને ખાદ્ય સુરક્ષાને નબળી બનાવી શકે છે. ખાદ્ય સુરક્ષાને પ્રોત્સાહન આપીને, વિશ્વ ખાદ્ય સુરક્ષા દિવસ બધા માટે ખાદ્ય સુરક્ષાને હાંસલ કરવાના એકંદર ધ્યેયમાં ફાળો આપે છે, જે સંયુક્ત રાષ્ટ્રના ટકાઉ વિકાસ લક્ષ્યો (SDGs)માંથી એક છે.
- ગ્રાહક જાગૃતિ: વિશ્વ ખાદ્ય સુરક્ષા દિવસ ખોરાક સલામતી મુદ્દાઓ વિશે ગ્રાહક જાગૃતિ વધારવામાં નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવે છે. તે વ્યક્તિઓને તેઓ જે ખોરાક ખાય છે તેની સલામતી અને ગુણવત્તા વિશે વધુ માહિતગાર અને જાગ્રત બનવા પ્રોત્સાહિત કરે છે. શિક્ષણ અને માહિતી ઝુંબેશ દ્વારા, ગ્રાહકો વધુ સારી પસંદગી કરી શકે છે, ખોરાકને સુરક્ષિત રીતે હેન્ડલ કરી શકે છે અને ખાદ્ય ઉત્પાદકો અને સપ્લાયરો પાસેથી જવાબદારીની માંગ કરી શકે છે.
- ટકાઉ વિકાસ: ખાદ્ય સુરક્ષા એ ટકાઉ વિકાસનો અભિન્ન ભાગ છે. તે ખાદ્ય ઉત્પાદન, પ્રક્રિયા, સંગ્રહ, વિતરણ અને વપરાશ જેવા વિવિધ પાસાઓને સમાવે છે. ખાદ્ય સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવાથી ખાદ્યપદાર્થોનો કચરો ઘટાડવામાં, ખોરાકની ગુણવત્તા સુધારવામાં અને ટકાઉ કૃષિ પદ્ધતિઓને પ્રોત્સાહન આપવામાં ફાળો મળે છે. વિશ્વ ખાદ્ય સુરક્ષા દિવસ ખાદ્ય ઉત્પાદન અને વપરાશ માટે ટકાઉ અને જવાબદાર અભિગમની જરૂરિયાતને પ્રકાશિત કરે છે.
વિશ્વ ખાદ્ય સુરક્ષા દિવસ 2023 થીમ
આ વર્ષના વર્લ્ડ ફૂડ સેફ્ટી ડે 2023ની થીમ છે “ખાદ્ય ધોરણો જીવન બચાવે છે.” મોટા ભાગના લોકો તેમનો ખોરાક સુરક્ષિત છે કે કેમ તે જાણવા માટે ઉપભોજ્ય વસ્તુઓના પેકેજિંગમાંની માહિતી પર આધાર રાખે છે. આ ખાદ્ય સુરક્ષા ધોરણો ખેડૂતો અને ખોરાક પર પ્રક્રિયા કરતા લોકોને માર્ગદર્શન આપે છે.
વિશ્વ ખાદ્ય સુરક્ષા દિવસનો ઇતિહાસ
કોડેક્સ એલિમેન્ટેરિયસ કમિશન (CAC), જે FAO/WHO ફૂડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ પ્રોગ્રામનો અમલ કરે છે, તેણે 2016માં વિશ્વ ખાદ્ય સુરક્ષા દિવસની ઉજવણીના પ્રસ્તાવને સમર્થન આપ્યું હતું. એક વર્ષ પછી, જુલાઈમાં, ફૂડ એન્ડ એગ્રીકલ્ચર ઓર્ગેનાઈઝેશન (FAO) ની કોન્ફરન્સ. તેના 40મા સત્રે એક ઠરાવ અપનાવીને આ વિચારને સમર્થન આપ્યું હતું જેને WHO દ્વારા સમર્થન મળ્યું હતું.
છેલ્લે, 20 ડિસેમ્બર, 2018 ના રોજ, યુનાઇટેડ નેશન્સ જનરલ એસેમ્બલી દ્વારા તેના ઠરાવ 73/250 માં વિશ્વ ખાદ્ય સુરક્ષા દિવસની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. 7 જૂન, 2019 ના રોજ ઉદ્ઘાટન વિશ્વ ખાદ્ય સુરક્ષા દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી, જે ખાદ્ય સુરક્ષા પડકારોને સંબોધવા માટેના વૈશ્વિક પ્રયાસોમાં એક સીમાચિહ્નરૂપ છે. વધુમાં, વર્લ્ડ હેલ્થ એસેમ્બલીએ 3 ઓગસ્ટ, 2020ના રોજ WHA73.5 ઠરાવ પસાર કર્યો હતો, જે વિશ્વભરમાં ખાદ્ય સુરક્ષા, ખોરાકજન્ય બિમારીના નિવારણ અને ખાદ્ય સુરક્ષા વિશે સર્વાંગી જાગરૂકતા બનાવવા માટે વિશ્વ ફૂડ સેફ્ટી ડેના મહત્વને ઓળખવા અને હાઇલાઇટ કરવા માટે ખાદ્ય સુરક્ષા જાળવવા માટે વૈશ્વિક પ્રયાસોને મજબૂત બનાવવું.